ZIM cân nhắc tư nhân hóa, ít nhất hai đề nghị mua lại từ nước ngoài được nhắc tới, trong bối cảnh Israel giữ cổ phần vàng và lo ngại tác động tới hậu cần quốc gia.

Cổ phiếu ZIM bật tăng trên sàn chứng khoán sau khi ban lãnh đạo thương lượng các đề nghị mua lại, làm dấy lên tranh luận về vai trò chiến lược và an ninh quốc gia của hãng tàu container Israel. Ảnh: ZIM

Cổ phiếu của hãng tàu container Israel ZIM tăng mạnh sau khi hội đồng quản trị xác nhận đang xem xét khả năng tư nhân hóa công ty. Động thái này ngay lập tức làm dấy lên tranh luận tại Israel, khi các đề nghị mua lại từ nước ngoài chạm tới vai trò an ninh và hậu cần chiến lược của doanh nghiệp vận tải biển lâu đời này.

Quá trình chào mua bắt đầu từ tháng trước với đề xuất của CEO đương nhiệm Eli Glickman, hợp tác cùng doanh nhân Israel Rami Unger nhằm đưa ZIM Integrated Shipping Services rời sàn chứng khoán. Sau đó, hội đồng quản trị quyết định mở cửa tiếp nhận thêm các đề nghị mua lại khác với mục tiêu tối đa hóa lợi ích cho cổ đông. Đầu tuần này, hội đồng thông báo bác bỏ đề xuất của CEO, cho rằng mức định giá chưa phản ánh đầy đủ giá trị doanh nghiệp. Ông Glickman tiếp tục giữ cương vị điều hành ZIM.

Trên thị trường xuất hiện nhiều đồn đoán về các bên mua tiềm năng. MSC đã chính thức phủ nhận việc tham gia, trong khi báo chí Israel nhắc tới hai cái tên khác là Hapag-Lloyd và Maersk. Các thông tin này hiện vẫn dừng ở mức suy đoán, chưa có xác nhận chính thức từ phía ZIM.

Điểm then chốt khiến thương vụ thâu tóm ZIM trở nên nhạy cảm nằm ở vị thế đặc biệt của hãng tàu này. Được thành lập năm 1945, ZIM không chỉ hoạt động như một doanh nghiệp vận tải thương mại mà còn gắn bó chặt chẽ với lịch sử hình thành và bảo vệ Nhà nước Israel. Công ty từng đảm nhiệm vai trò vận chuyển nhân lực và vật tư trong giai đoạn trước và sau năm 1948, khi Israel chính thức thành lập. Đến nay, chính phủ Israel vẫn nắm giữ “cổ phần vàng” tại ZIM nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực hậu cần quân sự và khả năng tiếp cận các tuyến vận tải toàn cầu.

Trong bối cảnh xung đột tại Gaza, ZIM đã cam kết toàn bộ đội tàu để phục vụ nhu cầu của chính phủ Israel, hỗ trợ nhập khẩu đạn dược và hàng hóa quốc phòng, qua đó duy trì chuỗi cung ứng cho quân đội trong suốt chiến dịch. Vai trò này khiến khả năng bán ZIM cho nhà đầu tư nước ngoài bị xem là tiềm ẩn rủi ro đối với năng lực hậu cần quốc gia.

Phản ứng từ phía người lao động cũng cho thấy mức độ nhạy cảm của vấn đề. Công đoàn ZIM tuyên bố sẽ tiến hành đình công nếu hội đồng quản trị xúc tiến việc bán công ty cho bên mua nước ngoài. Đại diện công đoàn cho biết đang vận động các bộ trưởng Israel sử dụng “cổ phần vàng” của nhà nước để chặn bất kỳ thương vụ nào làm thay đổi quyền kiểm soát công ty. Chủ tịch công đoàn Oren Caspi nhấn mạnh mục tiêu giữ ZIM trong tay Israel, bất kể đối tác mua lại là doanh nghiệp nào.

Không chỉ công đoàn, Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Quốc gia Israel (NEA) cũng được cho là phản đối việc bán ZIM cho nhà đầu tư nước ngoài. Theo các nguồn tin trong nước, lãnh đạo NEA đã gửi kiến nghị tới các bộ trưởng, kêu gọi duy trì quyền kiểm soát trong nước nhằm bảo đảm hoạt động của nhà nước không bị gián đoạn trong các tình huống khẩn cấp.

Diễn biến quanh ZIM cho thấy thương vụ thâu tóm này không chỉ là câu chuyện về định giá và lợi ích cổ đông, mà còn đặt ra bài toán lớn hơn về chủ quyền logistics và vai trò của các hãng vận tải biển trong hệ thống an ninh quốc gia của Israel.