Trong lĩnh vực logistics quốc tế, đặc biệt với những ai làm nghề sales hoặc vận hành tại các công ty giao nhận, khái niệm hàng Freehand và hàng Nominated không còn xa lạ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại hàng này để áp dụng hiệu quả vào công việc.

Vậy hàng Freehand là gì? Hàng Nominated có gì đặc biệt? Và doanh nghiệp cần lưu ý gì để lựa chọn đúng, tối ưu chi phí và kiểm soát tốt quy trình?

Hãy cùng Cofast tìm hiểu thật dễ hiểu và thực tế trong bài viết dưới đây!

Hàng Freehand (Hàng Thường): Quyền Chủ Động Của Người Bán

Hàng Freehand, hay còn gọi là hàng thường, là hình thức vận chuyển mà người gửi hàng (shipper) có toàn quyền tự chủ trong việc:

1. Đặt chỗ tàu (book tàu): Shipper tự liên hệ và lựa chọn hãng tàu phù hợp với nhu cầu của mình.
2. Thanh toán cước phí vận chuyển: Shipper chịu trách nhiệm thanh toán cước phí vận chuyển (freight prepaid).
3. Lựa chọn đơn vị giao nhận (forwarder): Shipper có quyền chỉ định bất kỳ công ty giao nhận hoặc forwarder nào để xử lý các thủ tục liên quan đến lô hàng của mình.

Ví dụ: Một doanh nghiệp tại Việt Nam muốn xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc theo điều kiện Incoterms nhóm C (ví dụ: CIF - Cost, Insurance and Freight). Với hình thức hàng Freehand, doanh nghiệp này có quyền tự do lựa chọn hãng tàu biển vận tải dựa trên các yếu tố như giá cả, lịch trình, uy tín và chất lượng dịch vụ.

Vai trò của Forwarder trong hàng Freehand:

Đối với các công ty giao nhận (forwarder), hàng Freehand mang đến cơ hội lớn để phát triển kinh doanh. Bằng cách chủ động tìm kiếm khách hàng (shipper), forwarder có thể:

1. Tư vấn và cung cấp giải pháp vận chuyển tối ưu: Forwarder có thể lựa chọn hãng tàu với lịch trình và mức giá cạnh tranh nhất, mang lại lợi ích cao nhất cho khách hàng và đồng thời tạo ra lợi nhuận cho chính mình.
2. Xây dựng mối quan hệ trực tiếp với shipper: Việc trực tiếp làm việc với shipper giúp forwarder hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và cung cấp dịch vụ cá nhân hóa, tăng cường sự gắn kết.
3. Tối đa hóa lợi nhuận và hoa hồng: Quyền lựa chọn hãng tàu giúp forwarder có thể tìm kiếm các ưu đãi và chiết khấu tốt nhất.

Lưu ý quan trọng: Trong trường hợp shipper đã có mối quan hệ làm việc chặt chẽ với một nhân viên kinh doanh (sale) của một hãng tàu cụ thể, forwarder có thể gặp khó khăn trong việc thuyết phục shipper làm việc với một sale khác của cùng hãng tàu đó. Do vậy, hàng Freehand mở ra cánh cửa cho forwarder tiếp cận và phục vụ đa dạng khách hàng hơn.

Hàng Nominated (Hàng Chỉ Định): Quyền Quyết Định Của Người Mua

Hàng Nominated, hay còn gọi là hàng chỉ định, là hình thức vận chuyển mà người nhận hàng (consignee), thường là bên mua, chỉ định một hãng giao nhận hoặc forwarder cụ thể để xử lý lô hàng. Trong trường hợp này:

1. Người bán (shipper) thanh toán cước phí địa phương (Local Charges) tại đầu xuất khẩu.
2. Người bán không có quyền lựa chọn hãng tàu.

Hàng Nominated gần như trái ngược hoàn toàn với hàng Freehand.

Quy trình vận chuyển hàng Nominated:

1. Người mua chỉ định: Người mua sẽ đặt chỗ tàu (book tàu) và gửi thông tin booking này cho người bán thông qua email hoặc fax để lấy lệnh booking.
2. Người bán tuân thủ: Người bán phải tuân thủ theo hãng tàu và lịch trình đã được người mua chỉ định.
3. Người bán giao hàng: Người bán chỉ cần giao hàng lên tàu theo thông tin booking đã nhận.

Ưu điểm và nhược điểm của hàng Nominated:

1.   Ưu điểm cho người bán: Người xuất khẩu chỉ cần hoàn thành trách nhiệm giao hàng khi hàng đã được xếp lên tàu.
2. Nhược điểm cho người bán: Người xuất khẩu bị động về thời gian xuất hàng, phải tuân theo lịch trình đã được chỉ định và không có quyền lựa chọn đối tác vận tải.

Trách nhiệm về cước phí: Thông thường, trong trường hợp hàng Nominated, người mua sẽ chịu trách nhiệm thanh toán cước phí vận chuyển (freight collect) tại cảng đích. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, người mua có thể chỉ định hãng tàu nhưng vẫn yêu cầu người bán thanh toán cước tàu. Điều này cần được quy định rõ ràng trong hợp đồng mua bán.

Vai trò của các bên: Các nhân viên kinh doanh của hãng tàu thường làm việc với cả hàng Freehand và hàng Nominated. Trong khi đó, các forwarder như Cofast Network chủ yếu tập trung vào hàng Freehand để có thể tối ưu hóa lợi nhuận và hoa hồng thông qua việc lựa chọn hãng tàu phù hợp nhất.

So Sánh Chi Tiết: Điểm Khác Biệt Giữa Hàng Freehand và Hàng Nominated

Để có cái nhìn rõ ràng hơn, hãy cùng Cofast Network điểm qua những khác biệt chính giữa hàng Freehand và hàng Nominated:

a. Dựa vào điều kiện giao hàng (Incoterms)

Hàng Freehand thường áp dụng theo nhóm điều kiện C và D (ví dụ: CFR, CIF, DAP…), trong đó doanh nghiệp xuất khẩu chịu chi phí vận chuyển quốc tế và có quyền tự chọn forwarder hoặc hãng tàu.

🔎 Ví dụ thực tế:

Một doanh nghiệp xuất khẩu hàng từ cảng Hải Phòng đến Bangkok theo điều kiện CFR. Vì chịu chi phí vận chuyển quốc tế, doanh nghiệp này sẽ được chủ động chọn forwarder phù hợp về giá và lịch trình.

Hàng Nominated thường đi kèm với điều kiện E và F (ví dụ: EXW, FOB…), trong đó doanh nghiệp nhập khẩu sẽ chịu chi phí vận chuyển quốc tế và chỉ định forwarder xử lý lô hàng.

🔎 Ví dụ thực tế:

Doanh nghiệp xuất hàng từ Hải Phòng đến New York theo điều kiện FOB. Do bên nhập khẩu chịu chi phí vận chuyển, họ sẽ chỉ định forwarder cụ thể để xử lý lô hàng. Doanh nghiệp xuất khẩu chỉ cần giao hàng tại cảng xuất, sau đó phối hợp với forwarder được chỉ định để hoàn tất quy trình.

b. Dựa vào hình thức thanh toán cước vận chuyển quốc tế

1. Freight Prepaid: Cước vận chuyển quốc tế được thanh toán trước tại nước xuất khẩu → Đây là đặc điểm của hàng Freehand, khi doanh nghiệp xuất khẩu chịu trách nhiệm book tàu và xử lý logistics.

1. Freight Collect: Cước vận chuyển quốc tế được thanh toán sau tại cảng đến → Đây là đặc điểm của hàng Nominated, khi doanh nghiệp nhập khẩu chủ động chọn forwarder và book tàu.

Các trường hợp thực tế thường gặp

✅ Khi nào nên chọn hàng Freehand?

1. Khi bạn là forwarder hoặc sale logistics muốn chủ động kiểm soát giá cả, lịch trình.
2. Khi bạn là doanh nghiệp xuất khẩu có đối tác thường xuyên, muốn tiết kiệm chi phí vận chuyển và linh hoạt thời gian giao hàng.
3. Khi sản phẩm xuất khẩu có yêu cầu về thời gian giao hàng nghiêm ngặt hoặc giá cước thay đổi thường xuyên.

✅ Khi nào nên chọn hàng Nominated?

1. Khi bạn là người bán giao hàng theo điều kiện CIF hoặc CFR, người mua muốn kiểm soát hãng tàu để đảm bảo kế hoạch nhập hàng.
2. Khi doanh nghiệp bạn ưu tiên sự đơn giản trong xử lý chứng từ và không muốn quản lý quá trình vận chuyển.

Bộ Chứng Từ Giao Nhận Cần Thiết: Tương Đồng Giữa Hai Hình Thức

Về cơ bản, bộ chứng từ giao nhận cần có cho cả hàng Freehand và hàng Nominated là tương tự nhau, bao gồm:

1. Hợp đồng mua bán (Sale Contract)
2. Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
3. Phiếu đóng gói (Packing List)
4. Vận đơn đường biển (Bill of Lading)
5. Giấy chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin)
6. Tờ khai hải quan (Customs Clearance)

Sự khác biệt chính không nằm ở bộ chứng từ mà nằm ở quy trình lựa chọn hãng vận chuyển và trách nhiệm thanh toán cước phí.

Giải Pháp Xử Lý Hàng Freehand & Nominated Cùng Cofast Network

Dù bạn đang xử lý hàng Nominated hay Freehand, nền tảng Cofast Network – nền tảng tra cứu giá cước vận chuyển quốc tế và tìm kiếm đối tác dịch vụ Logistics đều có thể hỗ trợ:

✔️ Tra cứu lịch trình và giá cước từ nhiều hãng tàu & forwarder chỉ với vài cú nhấp chuột.

✔️ Tìm kiếm đối tác logistics phù hợp theo từng loại hàng và điều kiện giao hàng.

✔️ Đăng tải thông tin hàng hóa cần xuất/nhập để được chào giá nhanh chóng từ nhà cung cấp dịch vụ.

Đặc biệt, với công cụ tìm kiếm chuyên sâu và bộ lọc theo loại hàng (Nominated/Freehand), Cofast giúp bạn chủ động kiểm soát đơn hàng, tiết kiệm chi phí và thời gian trong toàn bộ quá trình logistics quốc tế.

Nguồn: Cofast Network